ท่ามกลางวิกฤติการณ์ฝุ่นที่ยังคงเปรียบเสมือนปัญหาเรื้อรังของหลายประเทศทั่วโลก (รวมถึงประเทศไทยด้วยเช่นกัน) บริษัทชั้นนำต่างพากันคิดค้นเครื่องมือเพื่อที่จะช่วยป้องกันสุขภาพของประชาชนทั่วโลก บ้างก็มีหน้ากากอนามัยหรือหน้ากากผ้าที่สามารถกรองฝุ่นได้ดีขึ้น หนึ่งในอุปกรณ์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในการกรองอากาศในพื้นที่ปิดคือ เครื่องกรองอากาศ แล้วเครื่องกรองอากาศที่มีประสิทธิภาพในการกรองอากาศที่ดี ควรจะมีอุปกรณ์อะไรข้างในบ้าง วันนี้แอดมินจะมาอธิบายให้ฟัง
1. High-efficiency particulate air filter (HEPA filter): คือหัวใจหลักที่ทำหน้าที่ในการดักจับฝุ่นละอองขนาดเล็กที่อยู่ในอากาศ โดยตัวกรองจะสามารถกรองฝุ่นออกจากอากาศหรือดักจับฝุ่นที่ขนาดเล็กได้มากขนาดไหนนั้น ขึ้นอยู่กับรุ่นของตัวกรองที่เลือกใช้ แต่โดยมาตรฐานแล้ว HEPA filter จะสามารถกรองอนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่า 0.3 ไมครอนได้ตามมาตรฐานของกระทรวงพลังงานของประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งแน่นอนว่าถ้าฉลากของเครื่องกรองอากาศนั้นระบุว่าใช้ HEPA filter ก็สามารถไว้วางใจได้ว่าจะสามารถกรองฝุ่น PM2.5 ได้ อันที่จริงแล้ว HEPA filter มีรุ่นต่าง ๆ อีกมากมายตามความสามารถในการกรอง ถ้ายึดมาตรฐานของยุโรปแล้วสามารถแบ่ง HEPA filter ได้อีก 8 คลาสย่อยตามประสิทธิภาพการป้องกันฝุ่น
2. Carbon filter: ถึงแม้ว่า HEPA filter จะสามารถกรองอนุภาคได้เล็กขนาดไหน แต่ก็ยังไม่พอที่จะสามารถกรองแก๊ส กลิ่น หรือสารประกอบอินทรีย์ระเหยง่าย (Volatile organic compounds) ซึ่งเจ้า Carbon filter นี้สามารถทำหน้าที่ในส่วนที่ขาดหายนี้ได้
จะเห็นได้ว่าส่วนประกอบที่สำคัญของเครื่องกรองอากาศคือตัวกรอง 2 ประเภท แต่เครื่องกรองอากาศบางยี่ห้ออาจมีเทคโนโลยีล้ำสมัย เช่น Air ionizer, UV light purifier ซึ่งจริง ๆ แล้วสิ่งเหล่านี้ไม่สามารถกรองฝุ่นออกจากอากาศได้ อีกทั้งทำให้เป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจอีกด้วย เพราะคุณสมบัติ ionizer นั้นไม่สามารถแยกฝุ่นออกจากอากาศได้ และ สามารถสร้างโอโซนได้ ซึ่งจริง ๆ แล้วโอโซนนั้นเป็นอันตรายต่อร่างกายมนุษย์อย่างมาก ส่วนฟังก์ชั่น UV light purifier นั้นไม่สามารถกรองฝุ่นได้อีกทั้งยังทำให้แบคทีเรียบางกลุ่มเจริญเติบโตได้อีกด้วย และที่สำคัญที่เรารู้กันดีว่าแสง UV จะทำลายผิวหนังและตาของคนเรา และยังเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งอีกด้วย
เมื่อเราทราบแล้วว่าเครื่องกรองอากาศที่ดีควรจะมีอะไรเป็นส่วนประกอบ แล้วถ้าเราซื้อเครื่องกรองอากาศมาใช้งาน เราควรจะตั้งไว้บริเวณใดของบ้านดี ? เราจะมาเรียนรู้เทคนิคและคำแนะนำในการตั้งเครื่องกรองอากาศให้มีประสิทธิภาพในการกรองมากที่สุดกัน
1. ไม่ควรวางใต้แอร์ เนื่องจากแอร์นั้นมีกำลังในการดูดอากาศมากกว่าเครื่องกรองอากาศ ทำให้ฝุ่นมากองรวมกันบริเวณดังกล่าว การเปิดเครื่องกรองอากาศก็จะเป็นการใช้ทรัพยากรโดยเปล่าประโยชน์ไปโดยปริยาย
2. ไม่ควรวางเครื่องกรองอากาศไว้ใกล้เตียง เนื่องจากทิศทางการดูดอากาศของเครื่องกรองอากาศอาจทำให้เป็นการดูดอากาศเสียมาหาเราขณะนอนหลับก็เป็นได้
3. วางเครื่องกรองอากาศไว้บริเวณที่มีการไหลเวียนของอากาศดีที่สุด โดยทั่วไปแล้วจะเป็นบริเวณกลางห้องเนื่องจากไม่มีสิ่งกีดขวาง แต่ถ้าไม่สามารถวางได้จริง ๆ แนะนำให้วางห่างจากสิ่งกีดขวางพอประมาณเพื่อให้อากาศสามารถไหลเวียนได้ดี
ทั้งนี้ ปัจจัยหลักในการวางเครื่องกรองอากาศขึ้นอยู่กับทิศทางการเข้าออกของอากาศ ซึ่งเครื่องกรองอากาศแต่ละยี่ห้อก็จะมีการออกแบบที่แตกต่างกันไป ดังนั้นจึงควรเลือกเครื่องกรองอากาศให้เหมาะสมกับลักษณะของพื้นที่ที่เราอาศัยอยู่จะดีที่สุด
อ้างอิง
1. IQAir. “Do air purifiers really work? Myths and facts debunked”. [online]. Available: https://www.iqair.com/.../air.../do-air-purifiers-work
2. THANOP.com Technology for living. “แผ่นกรองอากาศ HEPA”. [online]. Available: https://www.thanop.com/tag/hepa-filter/
3. FRASERS PROPERTY. “เครื่องฟอกอากาศ วางตรงไหนถึงจะดีที่สุด”. [online]. Available: https://www.goldenland.co.th/blog-Detail/เครื่องฟอกอากาศ-วางตรงไหนถึงจะดีที่สุด
